Kimler gider, kimler kalır?

Burak Cilasun / İzmir Sıcak Haber

2023 seçimlerinin vaktinde mi yapılacağı, yoksa bir erken seçime mi gidileceğine yönelik tartışmalar devam ederken, sürecin İzmir yansımasıysa bir hayli hareketli. Başta CHP olmak üzere kentten milletvekili çıkaran partilerde şimdiden bir iç yarışın başladığını söylemek hiç de abartılı bir söylem olmaz. Zira kentin mevcut milletvekili tablosuna bakıldığı zaman iki ve üstü dönem görev yapan çok sayıda milletvekili yer alıyor.

Bununla birlikte TBMM’de ilk döneminde olup da gerek kent siyasetinde, gerekse de Ankara’da hedeflediği başarıyı elde edememiş yahut en azından “yalnız” kalmış milletvekilleri de bulunuyor. Dolayısıyla önümüzdeki ilk genel seçim, çok fazla koltukta değişimin yaşanabileceği ve haliyle aday adayı patlamasının olabileceği bir süreci şimdiden gösteriyor.

CHP’DE 8 İSİM İKİ DÖNEM VE ÜSTÜNDE GÖREV YAPIYOR

Milletvekilliği yarışında parti içinde çok fazla dinamiğe sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin, İzmir’de halihazırda 14 milletvekilinden 6’sı üç dönemdir, 2’si iki dönemdir görev yaparken, 6 vekilse ilk dönemini yaşıyor.

Üç dönemdir “İzmir Milletvekili” unvanı taşıyan isimler Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, Genel Sekreter Selin Sayek Böke, Tuncay Özkan, Kamil Okyay Sındır, Tacettin Bayır ve Özcan Purçu. 2 dönemdir görev yapan isimlerse Murat Bakan ve Attila Sertel.

İlk dönemini yaşayan isimler de Kani Beko, Mehmet Ali Çelebi, Ednan Arslan, Sevda Erdan Kılıç, Mahir Polat ve Bedri Serter’den oluşuyor. Şimdiden isim açıklamak her ne kadar doğru olmasa da ister üç dönem, ister tek dönem olsun CHP İzmir aday listesinin 2023’e çok büyük bir revizyonla gideceği, bugünün birçok ismininse TBMM dışında kalacağı açık. Listede halihazırda yer alan isimlerin kimi İzmir’e ve ulusal siyasete bir şey katmadığı için, kimi bu saydığım iki unsurdan en az birinde ciddi eksik kaldığı için, kimi de yalnızca görev süresinin uzunluğunun “Artık yeter” deme noktasına ermesinden dolayı önümüzdeki seçimi muhtemelen aday gösterilmeyecekleri için evlerinde takip edecekler. 

ON İSİM GİDEBİLİR

Kentin yerel iktidar partisinde, çıkardığı vekil sayısını sabit tuttuğumuzda yüzde 57 ila yüzde 71 oranında, yani 8 yahut 10 arası milletvekili değişimi yaşanması muhtemel. CHP İzmir kulislerinde gerek ithal vekillere, gerek de 3 dönemdir İzmir milletvekililliği yapan Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na, gerekse de kontenjan isimlere tepkinin olduğu da biliniyor. İzmir kulisleri Kılıçdaroğlu’nun vekillik için İzmir’i tercih etmesinin parti örgütünü onurlandırdığı, ancak 3 dönemlik tercihin de artık bir sonu olması yönünde görüş birliği içinde.

Öte yandan İzmir kulislerinin yanı sıra, CHP Genel Merkezi’nin de kendisine uyumlu tutum sergilemeyen vekillere mesafeli olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, ciddi bir değişim dalgası kimseyi yanıltmasın. 2021 ile birlikte milletvekili belirlemede en doğru yöntemin ön seçim olduğunu söyleyen parti örgütünden gelmiş ve bu güce güvenen isimlerin, seslerini daha gür çıkaracakları aşikâr. Bununla birlikte önceki dönem belediye başkanlığı yapan bazı isimlerin, genel seçimde milletvekili olma ihtimali de yabana atılacak düzeyde değil.

CHP’nin İzmir’deki milletvekillerinin içinde görevini tamamlama ihtimali çok yüksek olan isimlerin hangisi olacağı oldukça uzun bir tartışma konusu olacak olsa da YDK üyesi olarak görev yapan ve henüz ilk döneminde olan Mahir Polat ile ikinci dönemini yaşıyor olmasına rağmen hem yerel hem de ulusal siyasette yer edinen Murat Bakan’ın bir dönem daha görmesi oldukça kuvvetli bir ihtimal.

DEĞİŞİM RÜZGÂRI AK PARTİ’Yİ DE ETKİLER

İzmir’de Cumhuriyet Halk Partisi’nin milletvekili aday listelerinde azımsanmayacak düzeyde yeni isimle yola çıkma ihtimalinin kuvvetli olması, mutlaka AK Parti’de de benzer bir hamleyi doğuracaktır. Ülke çapında iktidar, İzmir’de ise ana muhalefet konumunda olan AK Parti’de eski Başbakan Binali Yıldırım ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, 4’er dönemdir vekillik yapan isimler. Bu iki ismiyse birinci bölgeden iki dönemdir vekil seçilen Mahmut Atilla Kaya izliyor. Ceyda Bölünmez Çankırı, Cemal Bekle, Alpay Özalan, Necip Nasır ve Yaşar Kırkpınar gibi isimlerse ilk dönemlerini yaşıyor.

4 dönemdir vekillik yapan isimlerden Binali Yıldırım’ın, siyaset yaşamını sürdürüp sürdürmeyeceği belirsiz. Kulislerde konuşulan senaryo, Yıldırım’ın ya Cumburbaşkanı Yardımcısı olarak devam edeceği ya da bırakacağı yönünde. Her iki ihtimalde de İzmir milletvekilliği olası değil. Dördüncü döneminde olan bir diğer isim Hamza Dağ’ın ise aktif siyasette rol almasına kesin gözüyle bakılırken, Dağ’ın vekil adayı olmaması gibi bir senaryonun ancak olası bir bakanlık yahut Cumhurbaşkanlığı'na bağlı bir birimde görev yapma ihtimalinden geçtiği belirtiliyor. 

GİDECEKLERİ SÜREÇ BELİRLEYECEK

AK Parti MKYK Üyesi de olan bir diğer İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya ise yoluna devam etmesi beklenen isimlerden. AK Parti rozetiyle TBMM’de İzmir adına ilk dönemini yaşayan vekillerden bir sonraki dönemi göreceği şimdiden konuşulan isimse Ceyda Bölünmez Çankırı. Diğer isimlerin 2023 vizesi alıp alamayacağını süreçteki performans ve parti içindeki konumları gösterecek. 

MHP’DE EN ÖNEMLİ FAKTÖR: LİDER

Her iki bölgeden de ilk sıra adaylarını Meclis’e yollayarak ikişer milletvekiline sahip olan MHP ve İYİ Parti’de de değişimler görmek şaşırtıcı olmaz. Uzun yıllar Ahmet Kenan Tanrıkulu ve Oktay Vural ikilisiyle ilerleyen Milliyetçi Hareket Partisi’nde Tamer Osmanağaoğlu ve Prof. Dr. Hasan Kalyoncu’nun aynı başarıyı gösterip gösteremeyeceği büyük bir muamma. Lider, teşkilat ve doktrin düsturuyla hareket eden partide, vekillerin kente ve siyasete olan nüfuzundan ziyade Genel Başkan Bahçeli’nin gönlünde hangi yeri edindikleri çok daha önemli bir kriter. Yine de unutulmamalıdır ki MHP’nin baraj altında kaldığı 2002 seçimleri de dahil olmak üzere 1995 yılındaki genel seçimlerden itibaren İzmir’de en düşük oy oranında kaldığı seçim 2018 seçimi oldu. Bu sonuçlarda mutlaka milletvekili aday listesinin de bir payı bulunmakta. 

İYİ PARTİ “İTHAL” HATASINI YAPMAZSA…

İYİ Parti’ye bakıldığındaysa bir önceki seçimde İzmir’de “bir kamyon ithal aday” getiren parti, bunun sandıktaki bedelini oldukça ağır ödemişe benziyor. MHP’den 130 binin üstünde fazla oy almasına rağmen aynı sayıda milletvekili çıkaran İYİ Parti’de iki İzmir milletvekilinden Aytun Çıray’ın kurultay sonrası İYİ Parti Genel Merkezi’ne açıkça tepki göstermesi, hatta Meral Akşener’i dahi tenkit etmiş olması, Çıray’ın 4 dönemlik TBMM macerasının sonu olabilir. TBMM’de İYİ Parti Grup Başkanvekili olarak görev yapan ve partinin kuruluş aşamasından itibaren yönetimin en üst katında yer alan Müsavat Dervişoğlu’nun yeniden birinci sıradan aday gösterilmesiyse malumun ilanı olacaktır. İkinci bölgenin ilk sırasına bu seçimde ya İYİ Parti Genel Merkezi ithal bir aday konduracak, ya da Hüsmen Kırkpınar’ı yazacaktır. En azından son durum tablosu bunu göstermekte. Eğer geçen seçim yapılan ithal aday hatası tekrarlanmaz ve kentte karşılığı olan isimler aday gösterilirse, İYİ Parti 2018’den daha iyi bir sonuca ulaşabilir.