Uzman Psikolog Irına Irmak Bahar

Uzman Psikolog Irına Irmak Bahar


Doğal Afetler Psikolojimizi Nasıl Etkiler?

29 Mart 2021 - 12:27

Doğal afet; bireylerde fiziksel, sosyal, ekonomik, psikolojik ve zihinsel kayıplara sebep olan günlük yaşamı kesintiye uğratan doğal, insan kökenli veya teknolojik kökenli olaylardır. Farklı bir deyişle ise beklenmeyen bir anda bireylerin sağlığına, yaşam alanlarına doğrudan zarar veren ve yaşamalarını riske atan olaylardır.

Doğal afet travmasının sonuçları bireylerde hemen görülmüyorsa bile, çok tipik bir şekilde bir süre sonra mutlaka ortaya çıkar. Travmatik olaylar bireylerin duygu ve düşünlerinde yıkıcı bir etki yaratır. Bireylerin var oluşunu, doğrudan ya da dolaylı yönden tehdit eden, yaşam alışkanlıklarını bozan, beklenmedik bir anda gerçekleşen ve korku veren her deneyim bir travma olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde bile dünya genelinde farklı yerlerde farklı şekillerde doğal veya insan kaynaklı afetler yaşanmaktadır. Afet sonrasında yaşanılacak her türlü sorun bireylerin günlük yaşamına adaptasyon sorununu doğuracaktır.



Doğal afet sonucu bireylerin gösterdiği veya göstereceği tepkiler kişilerin deneyimlerine, eğitimlerine, kültürlerine ve çevresine göre farklılık göstermektedir. Ayrıca bireylerin doğal afetlere yükledikleri anlam da afet sonrası gelişebilecek travma yaşantıları üzerinden etkili olmaktadır. Benzer doğal afete maruz kalan iki bireyden bir tanesi daha ağır atlatırken bu durumu bir diğeri oldukça hafif atlatabilmektedir. Doğal afetler sonrasında kimlerin travma sonrası stres bozukluğu açısından risk faktörü taşıdığının belirlenmesi, müdahale bakımından oldukça önemlidir. Doğal afetlere maruz kalan bireylerin yaşadığı olayı istemsizce hatırlaması, tekrar tekrar gözünün önüne gelmesi, konuşmaktan kaçınması, kimi zaman yalnız kalmak istemesi, kimi zaman yalnız kalmaktan kaçınması, konsantrasyon bozukluğu yaşaması, oldukça tepkisel davranması travma sonrası stres bozukluğunun önemli bulgularıdır.

Doğal afetlerden psikolojik olarak çocuk ve ergenlerin yetişkinlere göre daha hassas olduklarından olumsuz etkilenme oranı daha yüksektir. Doğal afet sonrasında yakınlarının kaybına maruz kalan veya bulunduğu çevrenin tahribatına, yaşadığı evin tahribatına maruz kalan çocukların gelişimini oldukça olumsuz etkiler. Aynı durumda bir ergen bireyin ise, okuldan kaçma, başkasına ait olan her hangi bir şeyin izinsiz alınması davranışının doğmasına, madde kullanımına veya sempatizisinin kazanmasına, erken cinsel deneyimi yaşamasına neden olabildiği gözlemlenmektedir.



Doğal afetlerin olumsuz etkilerinin bilgilendirilmesi açısından eğitim kurumlarının özellikler ailelerin bu konuda oldukça hassas olması gerekmektedir. Bu konuya yönelik çalışmalar yapmak, kişileri kaygılandırmak ve olumsuz düşünmelerine zemin hazırlamak değil, aksine doğal afete ve sonrasındaki değişime bireyleri hazırlamak demektir.

Yaşanılan doğal afetler sonucundan muhakkak bir ruh sağlığı profesyoneline görünmek önem arz etmektedir.

YORUMLAR

  • 0 Yorum