Tükettiğimiz besinler ve duygu durumu arasında bir ilişki var mıdır? Duygu durumumuz mu besin seçimimizi etkiliyor, yoksa seçtiğimiz besin mi duygu durumumuzu etkiliyor? Stresli olduğumuz zamanlarda mı aşırı tüketim yapıyoruz, yoksa mutlu olduğumuz zamanlarda mı? ‘Stres Azaltan Yiyecekler (Comfort Food)’ gerçekten de var mı? Varsa bu besinler neler? Hangi besinler depresyona iyi gelir?
İşte tüm bu soruların cevabı bu yazımızda.
Besinler ve duygu durumu arasında güçlü bir ilişkinin olduğuna inanan bir diyetisyen olarak bu ilişkinin aynı zamanda çift yönlü de olduğunu söyleyebilirim. Yani duygu durumu, bireylerin besin seçimini etkilerken, tükettiğimiz besinler de stresimizi artırabilir ya da azaltabilir.
Mental fonksiyonların iyileştirilmesinde diyetin kullanıldığı yeni bir yaklaşım olan ‘Beslenme Psikiyatrisi’; mental sağlığın korunmasında ve iyileştirilmesinde nasıl beslenilmesi gerektiği ile ilgilenmektedir.
Son zamanlarda gündemde olan ‘stres azaltan yiyecekler (comfort food)’, olumsuz duygularımızı azaltırken olumlu duygularımızı artırmakta. Bu stres azaltan yiyecekler kültürlere göre değişkenlik göstermekle birlikte genellikle karbonhidrat içeriği yüksek, pratik hazırlanabilen besinlerdir. Gün içinde yüksek meyve-sebze tüketimi pozitif ruh haline sebep olabilir. Mutluluk hormonu olarak isimlendirdiğimiz serotonin hormonunun vücuttaki üretimi; istiridye, salyangoz, ahtapot, kalamar, muz, ananas, erik, fındık, süt, hindi, ıspanak ve yumurta gibi besinlerin tüketimiyle artmaktadır. Bu yüzden bu yiyeceklere günlük beslenmenizde bolca yer verin.
Triptofandan zengin besinlerin de tüketimi duygu durumunuzu olumlu etkileyecektir. Bu besinler; kaju fıstığı, ceviz, fıstık, badem gibi kabuklu yemişler; susam, kabak çekirdeği ve ayçiçeği gibi çekirdekler; soya fasulyesi, buğday, pirinç ve mısır gibi tahıllardır. Pozitif ruh haline sahip olmak için bu besinlerden ölçülü olarak tüketmeniz gerektiği görüşündeyim.
Peki depresyon tedavisinde hangi yiyecekler kullanılmalı?
Zeytinyağı, balık, meyve, sebze, fındık, baklagiller, kümes hayvanlarının eti ve süt gibi besinler depresyonu önlediği ve hatta bu besinlerin depresif semptomların tedavisinde kullanılabilecekleri çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir.
Ayrıca omega-3 yağ asitlerinden zengin bir beslenme sizi majör depresif bozukluklar dahil olmak üzere pek çok ruhsal hastalıktan koruyabilir. Hatta depresif bozukluğu bulunan kişilerin omega-3 çoklu doymamış yağ asidi takviyesi almaları tedavide etkili olacaktır.
Çoğu kişi stres durumunda kendisini rahatlatacak yiyeceklerin arayışına gider ve normalden daha fazla tüketim yapar. Bu noktada yapacağınız seçimler çok önemlidir. Boş kalori kaynağı olan karbonhidrat değeri yüksek rafine şeker içeren besinleri tercih etmek yerine posa içeriği yüksek meyve ve sebzeleri seçmek daha doğru olacaktır. Çünkü rafine karbonhidrat ve şeker tüketimi kan şekerinde genellikle stres hormonu olarak adlandırılan epinefrinde dalgalanmalara (düşüş ve yükselişlere) neden olabilir. Bu da vücudun strese verdiği yanıtı kötüleştirebilir.
YORUMLAR