Dyt. Beyza Yalav

Dyt. Beyza Yalav


Migren ve Beslenme

19 Ekim 2021 - 12:14


Herkese merhabalar!

Günümüzde insanların sağlıklarıyla ilgili en büyük şikâyetlerinden biri de baş ağrısı. Peki bu baş ağrısına ışık hassasiyeti, koku hassasiyeti, gürültülü ortamlardan etkilenme faklı nörolojik değişiklikler eşlik ediyor mu?
Bu yazımızda sizlere hayatımızı ne yazık ki olumsuz yönde etkileyen ve oldukça yaygın olan migrenden bahsedeceğim. Migren, primer baş ağrısının bir türü olarak, belirli özellikleri ve eşlik eden semptomları ile baş ağrısıyla karakterize bir klinik sendromdur. Birçok kişide ağrı ve diğer semptomlar şiddetli görünür. Bu durum hastanın günlük yaşantısını aksatır. Migren dünyada yedi kişiden birinde görülen oldukça yaygın bir hastalıktır. Ailede ebeveynlerinde biri migren ise çocukta görülme olasılığı %50’dir. Eğer iki ebeveyn de migren ise çocukta görülme olasılığı %75’tir.Migren erişkin popülasyonda erkeklerden fazla kadınları etkileyebilir. Erkeklerde, kızlara göre ergenlik öncesinden daha yaygın olan migrenin erken başlangıcı görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından dünya çapında sakatlığa neden olan tüm hastalıklar arasında 19.sırada yer almaktadır. Dünyanın yetişkin nüfusunun % 11 ‘inde migren olduğu tahmin edilmektedir.

Peki migrenli hastalarda gözlemlenen değişiklikler nelerdir?

Migrenin tipik özelliği 4-72 saat sürebilen ve genellikle tek taraflı orta veya ağır şiddetli olan ve tekrarlayan şekilde görülen bir baş ağrısı olur. Birçok kişide ağrı ve diğer semptomların şiddetinden dolayı, hastalar sadece karanlık bir odada yatıp uyumak isterler. Bu durum hastanın günlük yaşantısını aksatır. Hastalar ataklar arasında kendini normal hissetmesine rağmen bir sonraki atağın endişesi içindedirler. Ataklara kusma, bulantı, fotofobi gibi semptomlar da eşlik etmektedir. Migrenli hastalarda bazen İrritabilite ( küçük uyaranlara şiddetli tepki verme ), konsantrasyonda azalma, huy değişikliği görülebilir. Çok nadir olarak da bilinç bozukluğu meydana gelebilir. Sese, bazen kokuya duyarlılık oluşur. Işığa hassasiyet, gözde parlak ışık çakmaları, titrek-renkli zikzak çizgiler, kör noktalar veya geçici tam körlük oluşabilir.
Her baş ağrısı migren değildir. Hastaların ilk olarak migren hakkında bilgi edinmesi gerekir. Bu yüzden migrenin tanımının ve özelliklerinin araştırılması önemlidir. Eskiden sadece bir baş ağrısı tipi olarak görülen migren, artık başlı başına bir nörolojik hastalıktır. Migrenin birkaç çeşidi vardır. Şimdi bu migren çeşitlerini inceleyelim.

Klasik migrende kısa süreli nörolojik bozukluklar olmaktadır. Daha çok görüşü etkileyen bozukluklar görülmüştür. Genellikle migren ağrısından önce gelen 4-60 dakika kadar süren dönemdir. Çocukluk çağı, adölesan ve erken ergenlik döneminde başladığı gözlemlenmiştir. İlk şiddetli atak genelde 50 yaş civarında görülür. Nöbetler 2- 6 saat kadar sürer ve uyku ile geçer. Aile hikâyesi vardır ve genelde kadınlarda görülür.

Basit migrende, tek taraflı veya başı ve omuzları etkileyen, orta veya çok şiddetli ve hakaretle artan baş ağrı görülebilir. Baş ağrısına bulantı, kusma eşlik edebilir. Şiddetli ve ağrılı başlar. Günlerce sürebilir.



Migrene Neden Olan Faktörler
Migrene neden olan birçok faktör vardır. Bunlar:

  • Huzursuz bağırsak sendromu
  • Geçirgen bağırsak sendromu
  • Alerjiler
  • Gıda intoleransları
  • Beslenme bozuklukları
  • Kronik stres
  • Vitamin, mineral eksiklikleri
  • Melatonin sorunları
  • Uyku sorunları ( fazla uyku , uyku eksikliği )
  • Beyinde geçirgenlik
  • Doğum kontrol hapları
  • Obezite
  • Ağır metaller
  • İskemik inme
  • Hormonsal sorunlar (menstruasyon, adet dönemi öncesi, adet dönemi sonrası, gebelik, menopoz )
  • Bazı besinler
  • Açlık
Genel olarak yapılan çalışmalarda tetikleyici faktörlerden en fazla etkiye sahip olan beslenmeye bağlı faktörler olduğu gözlemlenmiştir.

Migren ve Beslenme

Yapılan çalışmalarda migrenin en sık tetikleyicileri olarak ilk sırada açlık, atlanmış öğün, stres ve alkol tüketimi gelmektedir. İkinci sırada ise kızartılmış ve yağlı besinler, kafein yoksunluğu ve bira gelmektedir. Şimdi tek tek bu etkenleri inceleyelim.
Açlık
Migren hastaları sıklıkla eksik öğünlerin baş ağrısını tetiklediğini söyler. Öğünler arasında uzun süre olması düşük kan şekeri nedeniyle baş ağrısını tetikleyebilir. Yapılan klinik çalışmalar da açlık durumunun baş ağrılarını tetikleyen uyarıları %57 oranında arttırdığını göstermektedir.    Ayrıca yoğun düzeyde basit karbonhidrat tüketilen bir öğünden sonra kişide görülebilen reaktif hipoglisemi de kişilerde benzer şekilde baş ağrısını tetiklemektedir. Bu nedenle an az 3 öğün olacak şekilde kişilerin beslenmesinin düzenlenmesi ve bu öğünlerde de özellikle basit karbonhidrat içeren besinlerin tek başına tüketilmesinden kaçınılması gerekmektedir.
Alkol
Yapılan araştırmalarda kırmızı şarap tüketimi ve migren arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur.
Çikolata
Yapılan çalışmalarda çikolatanın tetikleyici bir faktör olduğunu bildiren migren hastalarının  %19,2-22,5 arasında bir sıklığı vardır.
Kafein
Kafein eksikliğine bağlı baş ağrısını incelemek için yapılan 48 deneysel çalışmadan 37’sinde kafein eksikliği baş ağrısının geçerli bir sebebi olarak kabul edilmiştir.
Sıvıların Az Tüketimi
Yapılan bir çalışmada migrenli bireyler %31-54 oranında, suyun yetersiz alımının tetikleyici bir faktör olduğu bildirilmiştir. Çalışmada, hastalarda sıvıların erken alımından sonra (ilk 30 dk boyunca, bir ile 3 saat alımından sonra) baş ağrısında azalma gözlenmiştir.
Bunların yanında bazı besinlerin migren ataklarını tetikleyebileceği gözlemlenmiştir. Ancak her birey farklıdır bu nedenle aşağıdaki listede yer alan bazı besinler eliminasyon diyetleriyle yavaş yavaş tüketilmeye başlayarak vücudun vereceği tepkiyi görmek daha doğrudur.
  • Gluten içeren besinler
  • Süt ve süt ürünleri
  • Yumurta
  •  Nitrit ve nitrat içeren besinler -işlenmiş et ürünleri (özellikle sosis-salam-hotdogs-tütsülenmiş etler gibi işlenmiş etler )
  • Mayalı besinler (içeriğindeki tyramin vasküler yapıyı etkileyerek baş ağrısına sebep olabilir.)
  • Tuz (MSG= Monosodyumglutamat)
  • Yağlı ve kızartılmış yiyecekler, yağlı beslenme
  • Katkı maddeleri (gıda boyaları)
  • Asitli meyveler
  • Fındık, fıstık, ceviz, badem, kaju
  • Dondurma, dondurulmuş gıdalar
  • Konserve her türlü yiyecek
  • Aspartam, sülfatlar
  • Bazı baklagiller
  • Domates
  • Soğan
  • Mısır
Hastalıklarda tıbbi beslenme tedavisi ile ilgili daha fazla blog yazısına ulaşmak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz (www.beyzayalav.com).
 

YORUMLAR

  • 0 Yorum